هر فردی که در دنیای رمزارزها فعالیت میکند، حتما تا به حال در اخبار و مقالات کلمه وایت پیپر یا همان سپید نامه را شنیده است. white paper به افراد کمک میکند تا موضوعی را درک، حل یا در مورد آن تصمیم بگیرند؛ البته باید بدانید که این اصطلاح مخصوص به دنیای ارزهای دیجیتال نیست و خیلی قبلتر نیز کاربرد داشته است.
وایت پیپر یا همان اوراق سفید به گزارشی کامل از عملکرد یک پروژه و مشکلی که حل میکند، گفته میشود که امروزه این اصطلاح در فضای بلاکچین و ارزهای دیجیتال بسیار کاربرد دارد.
وایت پیپر یا White Paper چیست؟
وایت پیپر یا اوراق سفید، سندی است که در مورد هدف به وجود آمدن یک رمزارز یا پروژه ارزهای دیجیتال توضیح میدهد. در این سند، طرح کلی از اشکالاتی که پروژه دنبال رفع آن است، به همراه راهحلهای پیشنهادی و شرح مفصلی از محصول مورد نظر قرار دارد.
اوراق سفید در واقع اطلاعاتی است که برای تشویق مردم به پشتیبانی از یک محصول و خدمات آن نوشته میشود. همچنین وایت پیپر توسط یک کمپانی منتشر میگردد تا ویژگیهای یک محصول را مفصل معرفی کند.
وایت پیپر میتواند اطلاعات اساسی را به صورت آمار و نمودار کلی ارائه کند و یا ساختار پروژه، کسانی که در آن کار میکنند و برنامههای حال و آینده را توضیح دهد. اوراق سفید یکی از مهمترین قسمتهای هر پروژه را تشکیل میدهند که باید در نوشتن و خواندن آن دقت بسیار داشت.
کاربرد اوراق سفید
وایت پیپر یک موضوع مهم در هر پروژه ارز دیجیتال است که کمک میکند تا سرمایه گذاران روش رقابت این پروژه را با دیگر پروژهها بررسی کنند. استفاده از این سند مخصوصا در ICO ها بسیار مهم است. چرا که امکان سوددهی یا کلاهبرداری بودن یک ارز دیجیتال را تا حدودی نشان میدهد.
از دهه نود به بعد از وایت پیپرها whitepaper بهعنوان اسناد مهم بازاریابی و ابزارفروش توسط کسب و کارهای بزرگ مورداستفاده قرار گرفتند. این اسناد سفید شامل محتوایی طولانی هستند که در آن به تبلیغ محصول پرداخته میشود. با اینکه این اوراق ابزارهای بازاریابی هستند؛ اما تاحدامکان اطلاعات ارائه شده در آنها ارزشمند و واقعی است.
این سند نشان میدهد که هر پروژه چه مشکلی را حل میکند و چه ارزشی برای جامعه بلاکچین و کاربران دارد. فناوری و الگوریتمی که پروژه برای اجرای اهداف خود استفاده میکند چه مزایا و معایبی نسبت به دیگر رقیبان دارد. جزئیات توکنهای پروژه مانند نوع توکن، تعداد توکنها، نحوه توزیع، مکانیزم قیمتگذاری و تنظیم عرضه و تقاضا، مدل امنیتی و حفاظت از توکنها را تفسیر میکند.
همچنین سوابق، تجربیات، مهارتها و نقشهای اعضای تیم، مشاوران و پشتیبانان پروژه را بررسی میکند.
روش دانلود وایت پیپر کوینها
در بازارهای مالی برای دستیابی به اوراق سفید یا همان سپیدنامه، میتوان از روشهای زیر استفاده کرد.
- یکی از راههای متداول این است که به وب سایت رسمی پروژه مورد نظر رفته و فایل وایت پیپر را دانلود کنید. معمولا whitepaper در قسمتهایی مثل درباره ما، مستندات، منابع یا دانلود قرار دارند.
- روش دیگر این است که از سایتهایی که وایت پیپرهای مختلف را جمعآوری و بررسی میکنند استفاده کنید. معمولا این سایتها اوراق سفید مربوط به کریپتوکارنسیها را بررسی میکند و به شما این امکان را میدهد تا آنها را بر اساس نام، تاریخ، زبان یا دستهبندی جستجو کنید. یکی از مطرح ترین این سایتها whitepaper.io است که با کلیک روی لینک میتوانید بطور مستقیم به آن وارد شوید.
- روش دیگر این است که از موتورهای جستجوی وب استفاده کرده و با وارد نمودن کلمات کلیدی مربوط به پروژه، سپیدنامه محصول مورد نظر خود را پیدا کنید.
وایت پیپر ۵ کوین برتر
با مراجعه به وب سایتهای رسمی میتوانید وایت پیپر کوینهای برتر را به طور کامل مطالعه کنید. در این بخش به ۵ عنوان از وایت پیپرها whitepaper که در سایتها وجود دارد اشاره کردهایم.
وایت پیپر بیت کوین
وایت پیپر بیت کوین، سندی ۹ صفحهای است که توسط ساتوشی ناکاموتو در سال ۲۰۰۸ منتشر شد و در آن به معرفی بیت کوین، اولین ارز دیجیتال غیرمتمرکز جهان، پرداخته شده است. این سند به مثابه مانیفست انقلاب بیت کوین شناخته میشود و تا به امروز به طور گسترده مورد مطالعه و استناد قرار گرفته است.
محتوای وایت پیپر بیتکوین بیشتر از هر چیزی روی طرز کار بلاکچین بیتکوین تمرکز میکند. این وایت پیپر تا به امروز مرجع توسعه دهندگان بیتکوین و نرمافزارهای استخراج بوده است.
ناکاموتو در مقدمه وایت پیپر، به مشکلات ذاتی سیستمهای پرداخت سنتی اشاره میکند. این مشکلات شامل موارد زیر هستند:
- نیاز به واسطهها: در سیستمهای سنتی، واسطههایی مانند بانکها یا شرکتهای کارت اعتباری در تراکنشها دخیل هستند. این واسطهها میتوانند هزینههای اضافی، تأخیر و عدم شفافیت را به همراه داشته باشند.
- مرزهای جغرافیایی: سیستمهای پرداخت سنتی اغلب محدود به مرزهای جغرافیایی هستند و ارسال و دریافت پول به صورت بینالمللی میتواند دشوار و پرهزینه باشد.
- عدم کنترل: در سیستمهای سنتی، کاربران کنترل کاملی بر پول خود ندارند. بانکها یا سایر موسسات مالی میتوانند حسابهای کاربری را مسدود یا محدود کنند و تراکنشها را بدون رضایت کاربران معکوس کنند.
ناکاموتو بیت کوین را به عنوان راهحلی برای این مشکلات ارائه میدهد. بیت کوین یک سیستم غیرمتمرکز است که به واسطهها، مرزهای جغرافیایی یا کنترل شخص ثالث نیازی ندارد.
وایت پیپر اتریوم
وایت پیپر اتریوم، سندی ۳۹ صفحهای است که توسط ویتالیک بوترین در سال ۲۰۱۳ منتشر شد و در آن به معرفی اتریوم، پلتفرمی مبتنی بر بلاک چین برای اجرای قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز (DApps) پرداخته شده است. این سند به عنوان مانیفست انقلاب اتریوم شناخته میشود و تا به امروز به طور گسترده مورد مطالعه و استناد قرار گرفته است.
وایت پیپر اتریوم به چند بخش اصلی تقسیم میشود:
- چکیده: در این بخش، بوترین به طور خلاصه به معرفی اتریوم به عنوان پلتفرمی برای اجرای قراردادهای هوشمند و DApps میپردازد.
- مقدمه: در این بخش، بوترین به محدودیتهای بیت کوین، اولین ارز دیجیتال غیرمتمرکز، اشاره میکند و اتریوم را به عنوان راهحلی برای این محدودیتها ارائه میدهد.
- طراحی: در این بخش، بوترین به تشریح جزئیات فنی اتریوم، از جمله ماشین مجازی اتریوم (EVM) و زبان برنامهنویسی Solidity میپردازد.
- ارز دیجیتال: در این بخش، بوترین به معرفی اتر، ارز دیجیتال بومی اتریوم، میپردازد.
- امنیت: در این بخش، بوترین به مکانیزمهای امنیتی اتریوم، از جمله الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) میپردازد.
- نتیجهگیری: در این بخش، بوترین به پتانسیل اتریوم برای تغییر دنیای اینترنت و ایجاد یک اقتصاد غیرمتمرکز اشاره میکند.
وایت پیپر سولانا
وایت پیپر سولانا، سندی ۳۲ صفحهای است که توسط بنیاد سولانا در سال ۲۰۲۰ منتشر شد و در آن به معرفی سولانا، یک بلاک چین مبتنی بر اثبات تاریخچه (PoH) برای ارائه تراکنشهای پرسرعت و کمهزینه پرداخته شده است. این سند به عنوان مانیفست فنی سولانا شناخته میشود و به دلیل ارائه رویکردی نوآورانه برای مقیاسپذیری بلاک چین مورد توجه قرار گرفته است.
سولانا با اتکا به معماری منحصربهفرد خود، به دنبال ارائه راهحلی است که تراکنشها را با سرعتی بیسابقه و هزینهای ناچیز انجام دهد. در قلب این معماری، دو عنصر کلیدی قرار دارند:
- اثبات تاریخچه (PoH): در حالی که بلاک چینهای سنتی از الگوریتمهای اثبات کار (PoW) پرمصرف برای تأیید تراکنشها استفاده میکنند، سولانا از PoH بهره میبرد که با ثبت زمان وقوع هر تراکنش، به طور همزمان تراکنشها را همزمان میکند. این امر تأخیر را به طور قابل توجهی کاهش میدهد و ظرفیت شبکه را به طور چشمگیری افزایش میدهد.
- Gulf Stream: این پروتکل نوآورانه، تراکنشها را به دستههای کوچکتر تقسیم میکند و آنها را به طور موازی پردازش میکند. این امر کارایی را به طور قابل توجهی ارتقا میدهد و مقیاسپذیری را به سطحی بیسابقه میرساند.
علاوه بر این، سولانا از Turbine، یک موتور اجرایی با کارایی بالا، برای تسریع بیشتر فرآیند تأیید تراکنش استفاده میکند. این موتور با بهینهسازی کد و استفاده از تکنیکهای پیشرفته پردازش موازی، سرعت شبکه را به طور چشمگیری افزایش میدهد.
وایت پیپر بایننس
بایننس کوین (BNB)، توکن بومی صرافی بایننس، با هدف ارائه طیف وسیعی از مزایا به کاربران این صرافی، از جمله تخفیف در کارمزدها، دسترسی به ویژگیهای انحصاری و مشارکت در حاکمیت پلتفرم، راهاندازی شد.
وایت پیپر بایننس جزئیات مربوط به BNB، از جمله موارد زیر را شرح میدهد:
- عرضه: ۲۰۰ میلیون BNB در ابتدا عرضه میشود و با گذشت زمان ۱۰۰ میلیون توکن از طریق برنامه بازخرید و سوزاندن، به طور دائمی از بین میرود.
- کاربردها: BNB را میتوان برای پرداخت کارمزد معاملات، شرکت در عرضه اولیه سکه (IEO) در بایننس لانچ پد، رزرو هتل و پرواز، و استفاده از خدمات مختلف در صرافی بایننس به کار برد.
- مزایا: استفاده از BNB تخفیف در کارمزد معاملات، دسترسی به سطوح معاملاتی VIP و مزایای انحصاری دیگر را برای کاربران به ارمغان میآورد.
- حاکمیت: دارندگان BNB میتوانند در نظرسنجیها و رایگیریها برای تعیین مسیر آینده پلتفرم بایننس شرکت کنند.
- تیم: بایننس توسط تیمی از متخصصان با تجربه در زمینههای مالی، فناوری و بلاک چین تأسیس شده است.
- نقشه راه: وایت پیپر نقشه راهی را برای توسعه و گسترش BNB در آینده ارائه میدهد.
- نتیجهگیری: BNB با ارائه طیف وسیعی از مزایا به کاربران، به دنبال تبدیل شدن به یک توکن کاربردی و ارزشمند در اکوسیستم بایننس و فراتر از آن است.
وایت پیپر کاردانو
وایت پیپر کاردانو، سندی ۸۸ صفحهای است که توسط چارلز هسکتینسون در سال ۲۰۱۵ منتشر شد و به معرفی کاردانو، پلتفرمی مبتنی بر بلاک چین برای ارائه راهحلی امن و مقیاسپذیر برای تراکنشها و قراردادهای هوشمند میپردازد. این سند به عنوان مانیفست فنی کاردانو شناخته میشود و به دلیل ارائه رویکردی علمی و آکادمیک به توسعه بلاک چین مورد توجه قرار گرفته است.
وایت پیپر کاردانو به دو بخش اصلی تقسیم میشود:
- بخش اول به معرفی اصول بنیادی کاردانو، از جمله فلسفه طراحی، معماری بلاک چین و اجزای اصلی آن (مانند Ouroboros، Plutus و Goguen) میپردازد.
- بخش دوم به تشریح جزئیات فنی کاردانو، از جمله الگوریتم اجماع Ouroboros، زبان برنامهنویسی Plutus و چارچوب توسعه Goguen میپردازد.
وایت پیپر کاردانو به دلیل وضوح، جامعیت و رویکرد علمی خود مورد تحسین قرار گرفته است. این سند نقشی اساسی در ترویج کاردانو و جذب علاقه توسعهدهندگان و سرمایهگذاران به این پلتفرم داشته است.
مشخصات اوراق سفید whitepaper
هر سپید نامه باید دارای ویژگیهایی باشد که عبارت است از:
- حجم وایت پیپر
یک سپیدنامه نباید کمتر از شش صفحه باشد و باید دارای تصاویر، نمودارها و منابع معتبر باشد. اگر موضوع به جزئیات بیشتری نیاز دارد، مقاله میتواند تا ۵۰ صفحه نیز باشد. از طرفی پروژههای پیچیدهتر با فناوریهای نوآورانه و مدلهای اقتصادی جدید به طور کلی به وایت پیپرهای طولانیتر نیاز دارند تا تمام جزئیات را به طور کامل شرح دهند.
وایت پیپرهایی که برای سرمایهگذاران حرفهای نوشته میشوند ممکن است طولانیتر و جزئیتر باشند، در حالی که وایت پیپرهایی که برای عموم مردم نوشته میشوند ممکن است کوتاهتر و قابل دسترستر باشند. نوع پروژه نیز میتواند از عوامل موثر بر حجم این سند لحاظ شود. وایت پیپرهای مربوط به پروژههای تحقیقاتی یا آکادمیک ممکن است طولانیتر و عمیقتر از وایت پیپرهای مربوط به پروژههای تجاری باشند.
- ساختار وایت پیپر
یک وایت پیپر باید دارای یک صفحه عنوان، فهرست مطالب، مقدمه، خلاصه اجرایی کوتاه، چند صفحه آموزش برای نحوه حل مشکل کاربران، چند صفحه در مورد راهحلهای آن و نتیجهگیری داشته باشد. در ادامه این مقاله و در بخش بخشهای مختلف whitepaper به تفصیل در این خصوص صحبت شده است.
- تراکم وایت پیپر
یک whitepaper معمولا متراکمتر از کتاب الکترونیکی است. اوراق سفید در عین حال که عنصر صراحت را رعایت میکنند، خیلی ساده و روان نیستند و عموما هر فردی باید بیشتر از یکبار آن را بخواند تا بتواند تمامی اطلاعات آن را درک کند.
- قالب وایت پیپر
قالب اصلی وایت پیپرباید به صورت PDF و در جهت عمودی باشد. عمده وایت پیپرها دارای فونتهای ساده، استفاده از رنگ بسیار کم و بیشتر دارای فرمولها و نمودار هستند. البته برخی از مراجع اینترنتی معتبر این اسناد را بصورت صفحههای اینترنتی نیز منتشر کردهاند اما این فایلها فاقد ارزش رسمیاند.
بخشهای مختلف whitepaper
یک وایت پیپر (اوراق سفید) باید دارای قسمتهایی باشد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد:
- چکیده (abstract)
بخش چکیده whitepaper یک نمای کلی از پروژه یا ارز دیجیتال به کاربران ارائه میدهد تا هر فرد برای خواندن ادامه مطلب، کنجکاو شود و مطلب را تا انتها دنبال کند. این بخش در ۲۰۰ الی ۳۰۰ کلمه خلاصه میشود.
- مقدمه
در قسمت مقدمه اوراق سفید، اطلاعات کلی و اساسی دربارهٔ بازاری که این پروژه یا ارز دیجیتال، قصد ورود به آن را دارد، به همراه اطلاعات مربوط به بلاکچین آن قرار دارد.
- مشکل
در این قسمت از وایت پیپر مشکلی که این پروژه تصمیم حل آن را دارد، به همراه اهداف پروژه قرار گرفته است.
- محصول
در این قسمت به صورت دقیق، محصول یا خدمات ارائه شده توضیح داده میشود و نحوه عملکرد این پلتفرم شرح داده شده است.
- مشخصات فنی
در این بخش از سپیدنامه مشخصات فنی بلاکچین همراه با نحوه توسعه و عرضه توکنهای پروژه قرار دارد.
- توکن
در تمامی پروژههای وایت پیپر، یک ارز دیجیتال اختصاصی قرار دارد که اطلاعات مربوط به توکن پروژه ارائه میشود.
- اطلاعات مربوط به عرضه عمومی
در این قسمت اگر whitepaper برای یک ارز دیجیتال باشد، در این بخش زمان عرضه و راهاندازی آن بهصورت دقیق آورده میشود.
- تیم توسعهدهنده
در وایت پیپر موفقیت یک پروژه بستگی به تیم توسعه دهنده آن دارد. در این قسمت اطلاعات و سوابق مربوط به بنیانگذار پروژه و تیم توسعه دهنده، ارائه میشود و نقش و سمت هر یک از افراد حاضر در پروژه توضیح داده شده است.
- جمعبندی
همانطور که در هر نوشتهٔ استانداری در نهایت با یک جمعبندی به پایان میرسد. در اوراق سفید نیز بخش جمعبندی اطلاعات کلی و مهم دررابطه با پروژه آورده میشود و تاریخ عرضهٔ ارز دیجیتال پروژه اطلاعرسانی میشود.
تفاوت وایت پیپر یا یلو پیپر
یک وایت پیپر white paper مدارکی از زنده بودن پروژه و حل یک مشکل فنی توسط آن یا موارد استفاده از فناوری آن را نشان میدهد، ولی یک یلو پیپر Yellow Paper ، اثبات یا نشان دادن چهارچوب علمی نظری و نتایج تمام تحقیقات فنی است. یلو پیپر سندی است که مشخصات فنی یک فناوری را توصیف میکند و بیانکننده تحقیقاتی هستند که هنوز به طور رسمی پذیرفته نشده است.
از یلو پیپر برای مقالات دانشگاهی و تجزیه و تحلیل علمی استفاده میشود و میتوان گفت که یلو پیپر، تجزیه و تحلیل علمی یا ریاضی عمیقی از یک شبکه بلاکچین خاص را ارائه میدهد. در حالی که وایت پیپر به این محاسبات اشاره نمیکند.
وایت پیپر، علمیتر است و با یک چکیده، خلاصه استاندارد برای هر مقاله علمی یا پژوهشی شروع میشود. whitepaper یک ایده تجاری را توصیف میکند، درحالیکه یلو پیپر مستندات فنی پروژه را تشریح میکند. به طوری که وقتی زبان و سبک وایت پیپر را با یلو پیپر مقایسه میکنیم به تفاوتهای قابل توجه آنها پی میبریم.
خلاصه مطلب وایت پیپر
در دنیای بازارهای مالی داشتن اطلاعات کافی یکی از راههای موفقیت است. وایت پیپر این بستر را فراهم کرده تا هر کاربر علاقهمند بتواند اطلاعات خوبی دربارۀ ارز موردنظرخود به دست آورد و مشکلات و راهحلهای آن را بررسی کند.
اوراق سفید به سرمایهگذار این امکان را ارائه میدهد تا در مورد مکان سرمایهگذاری خود اطلاعات کاملی کسب کند و به ارائهدهنده آن محصول یا خدمات این اجازه را میدهد که آن را بهصورت کامل و شفاف بررسی کند و انتخاب درستی داشته باشد.